Polskie opisanie świata: wystawa zorganizowana z okazji stulecia Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, Wrocław, wrzesień 1995-wrzesień 1996 / organizatorzy Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Muzeum Etnograficzne. Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu; (współautor). Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, [1995]. Dziś profesor Lohman spotkał się z pracownikami Muzeum Narodowego w Poznaniu, by porozmawiać o przyszłości MNP w perspektywie nadchodzących dekad. Nasz gość wyraził uznanie dla szeregu obszarów funkcjonowania placówki, które – jak stwierdził – są na światowym poziomie. See more of Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Narodowego w Szczecinie on Facebook. Log In. or. Create new account. Większość prezentowanych na wystawie prac stanowiła galanteria porcelanowa. Część z nich trafiła następnie do zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie – jako zakupy oraz dary dyrekcji fabryki w Ćmielowie ze stycznia 1946 roku. Popielniczka Wiosna, proj. Franciszek Kalfas, 1942–1944, porcelana, malowanie ręczne i natryskowe, złocenie. Położenie na mapie województwa małopolskiego. Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Narodowego w Krakowie. 50°03′37″N 19°55′25″E. Strona internetowa. Towarzystwo zostało założone w 1903 z inicjatywy Teodora Axentowicza, Feliksa Jasieńskiego, Feliksa Kopery i Leona Wyczółkowskiego. Początkowym celem organizacji był zakup dzieł Wyroby rzemiosła artystycznego gromadziły w Poznaniu instytucje działające od połowy XIX wieku: Muzeum Starożytności Polskich i Słowiańskich w Wielkim Księstwie Poznańskim istniejące przy Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk, potem przemianowane na Muzeum im. Oferta Muzeum Narodowego w Poznaniu dla najmłodszych adresowana jest do dzieci w każdym wieku. Zapraszamy na dalszy ciąg cyklu dla maluchów 0-5 lat: „ Z maluchem w Muzeum” (spotkania odbywają się przedpołudniami we wtorki). Dla nieco starszych (5-12 lat) niezmiennie proponujemy cieszącą się popularnością „ Muzealną Akademię 20 stycznia, 2024 11:00 - 12:00. Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „POWIADACZE. Dialog między sztuką współczesną a średniowieczną”. Muzeum Narodowe w Poznaniu Aleje Marcinkowskiego 9, Poznań, 61-745. Wystawa „POWIADACZE. Dialog między sztuką współczesną a średniowieczną” od 20 października wkracza w przestrzeń Muzeum Narodowe w Poznaniu. Aleje Marcinkowskiego 9; 61-745 Poznań Towarzystwo Przyjaciół Muzeum; Otwarci na Sztukę Organizatorami jubileuszu są: Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego, Urząd Morski w Gdyni i Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku. Pierwszy polski latarnik w Rozewiu. Wydanie biografii Leona Wzorka, napisanej przez jego prawnuczkę, nieprzypadkowo zbiega się w czasie z 200-leciem latarni. 8IVQjnW. W nowożytnej Europie powstało wiele towarzystw, zwanych wówczas akademiami, skupiających ludzi nauki, których celem było prowadzenie badań i popularyzacja wiedzy. W XVIII wieku rosła ich liczba, a szczególny rozkwit przypada na wiek XIX. Początkowo działalność tych towarzystw była szeroka, z czasem powstawały lub wyodrębniały się z istniejących coraz bardziej wyspecjalizowane stowarzyszenia (przyrodnicze, historyczne, archeologiczne, ludoznawcze, farmaceutyczne, lekarskie). Poziom naukowy przedsiębranych w ich ramach prac zależał od wykształcenia należących do nich członków. Towarzystwa działające w silnych ośrodkach akademickich przyciągały badaczy uniwersyteckich. Stowarzyszenia prowincjonalne opierały się na lokalnych amatorach wiedzy. Różny był w poszczególnych państwach stosunek władz do towarzystw naukowych. W ośrodkach niemieckich działały zarówno stowarzyszenia utrzymujące się jedynie ze składek członków, jak i dotowane ze środków publicznych. We Francji na początku XIX wieku administracyjnie powołano do życia w każdym departamencie sociétés d’émulation, stowarzyszenia o bardzo szeroko zakrojonych celach (od promowania i rozwoju rolnictwa i handlu po poszukiwania starożytności lokalnych), które zrzeszały lokalnych erudytów i były kierowane przez prefekta, natomiast w 1. połowie stulecia masowo zaczęły powstawać towarzystwa z inicjatyw oddolnych (np. stowarzyszenia starożytników – société des antiquaires). Towarzystwa naukowe przedstawiały wyniki badań najczęściej podczas otwartych dla publiczności zebrań i wykładów oraz na łamach własnych czasopism naukowych. Część towarzystw, o wyraźnie zarysowanym profilu starożytniczym, a później specjalizujących się w historii, archeologii lub naukach przyrodniczych, posiadała własne zbiory przedmiotów, najczęściej służące do prowadzenia badań. Niektóre z tych kolekcji – zwłaszcza w Wielkiej Brytanii w 1. połowie XIX wieku – stały się zalążkiem lokalnych muzeów. Na ziemiach polskich pierwsze towarzystwa uczonych powstały w XVIII wieku, w kolejnym stuleciu w zmienionej sytuacji politycznej powstawały stowarzyszenia w każdym zaborze (np. w Warszawie w 1800 roku, w Krakowie w 1815 roku) i na emigracji (np. w Paryżu w 1832 roku). Ich zbiory, na które składały się niemal wyłącznie dary, w 2. połowie XIX stulecia przekształciły się w pierwsze publicznie dostępne muzea na ziemiach polskich (w 1865 otwarto Muzeum Starożytności Krajowych przy Towarzystwie Naukowym w Krakowie, w 1882 ☛ Muzeum im Mielżyńskich przy Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk). W 1857 roku powstało w Poznaniu Towarzystwo Przyjaciół Nauk (pierwotnie jako Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie, później przemianowane na Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk – PTPN). Wzorowane i odwołujące się do nieistniejącego Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1800–1832), stowarzyszenie postawiło sobie za główny cel „pielęgnowanie nauk i umiejętności w języku polskim”. Towarzystwo liczyło kilkuset członków – w chwili powstania 140, w 1917 roku – 669. Członkami towarzystwa w pierwszym okresie jego istnienia byli głównie wielkopolscy ziemianie i arystokraci. Dostęp inteligencji ograniczał pruski zakaz wstępowania w szeregi towarzystwa nauczycieli i urzędników państwowych. Pod koniec XIX wieku na plan pierwszy wysunęli się księża i lekarze, co znalazło swoje odzwierciedlenie również w tematyce prowadzonych badań (dominujące na początku historia Polski i wykopaliska w Wielkopolsce zastąpiła historia kościoła, nauki przyrodnicze, medycyna). Zakres prowadzonych prac badawczych – zwłaszcza na polu historii, archeologii, sztuki i literatury – nie wykraczał poza tematykę lokalną. Ich poziom zaś do początku XX wieku wyznaczali lokalni amatorzy. Dopiero przybycie do Poznania na początku stulecia polskich absolwentów historii, archeologii i historii sztuki z uniwersytetów niemieckich i austriackich ożywiło działalność naukową i popularnonaukową stowarzyszenia. Część z nich ściągnął do Poznania sam PTPN z myślą o zapewnieniu fachowej opieki dla swoich zbiorów i biblioteki. Obecność młodych wykształconych humanistów zaowocowała również istotnymi tekstami z zakresu archeologii, historii sztuki, historii i literaturoznawstwa. Już w chwili powołania PTPN jego członkowie zainaugurowali powstanie dwóch muzeów. Wydział Nauk Historycznych i Moralnych powołał Muzeum Starożytności Polskich i Słowiańskich w Wielkim Księstwie Poznańskim, Wydział Nauk Przyrodniczych – Muzeum Historii Naturalnej. Szybko powstała również Biblioteka Towarzystwa. Szeroko zakrojone plany kolekcjonerskie Towarzystwa odwoływały się do idei uniwersalnego, oświeceniowego muzeum przy zakładzie badawczym. Zgodnie z pierwszym statutem Towarzystwa z 1857 roku w Muzeum Starożytności Polskich i Słowiańskich miały znaleźć się przedmioty odpowiadające ówczesnemu, bardzo szeroko pojmowanemu pojęciu starożytności, a więc: „przedmioty znajdowane w starożytnych grobach”, „przedmioty należące do obrzędów pogańskich najdawniejszych mieszkańców tej ziemi”, broń i dawne sprzęty, pamiątki po sławnych postaciach, „pamiątki krajowe” (monety i medale) oraz „pomniki krajowe” (dzieła sztuki i rękodzieła). W pierwszym roku istnienia do Towarzystwa napłynęło ok. 100 przedmiotów pochodzących z wykopalisk archeologicznych oraz ok. 220 sztuk różnych monet, odlewów, pieczęci. W 1859 roku trafiły tu pozostałości zbiorów ☛ Towarzystwa Zbieraczów Starożytności Krajowych z Szamotuł. W 1869 roku zbiory PTPN-u liczyły: 749 obiektów archeologicznych, 7865 książek, 33 dokumenty pergaminowe, 2984 numizmaty, 2378 okazów naturalnych, 15 pamiątek historycznych, 380 rycin i grafik oraz jedynie 5 obrazów olejnych i 3 popiersia gipsowe. Ponieważ Towarzystwo od początku borykało się z problemami lokalowymi (w latach 1857–1870 jego siedzibą była Biblioteka Raczyńskich, w latach 1870–1882 hotel Bazar) zarówno Muzeum Starożytności jak i Muzeum Historii Naturalnej nie były dostępne dla publiczności, a ich zbiory do roku 1869 nie były zinwentaryzowane i opisane. W tym czasie jedyną formą udostępniania zbiorów Towarzystwa były wystawy. W 1858 roku PTPN przesłał zabytki prehistoryczne i egzemplarze uzbrojenia na Wystawę Starożytności i Zabytków Sztuki w Krakowie. Eksponaty z tego pokazu zostały uwiecznione przez Karola Beyera i spopularyzowane za sprawą wydanego przez niego ☛ albumu wystawy. W ten sposób sławę zyskał szyszak z Giecza, pozłacany hełm, jeden z pierwszych przedmiotów darowanych Towarzystwu. Trafił do jego zbiorów za sprawą Włodzimierza Adolfa Wolniewicza (1814–1884), wielkopolskiego ziemianina i społecznika, jednego z członków-założycieli Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Fotografia Beyera w przypadku tego przedmiotu miała niebagatelne znaczenie. Wraz z rysunkiem Walerego Eljasza Radzikowskiego i powstałą na jego podstawie chromolitografią włączoną do serii „Wzory sztuki średniowiecznej” Aleksandra Przezdzieckiego i Edwarda Rastawieckiego przyczyniła się do rozpowszechnienia wizerunku szyszaka, a z czasem jego popularności wśród malarzy historycznych (m. in. Aleksandra Lessera, Jana Matejki). Ci ostatni, umieszczając giecki szyszak na głowach władców z dynastii Piastów, wprowadzili go na stałe do kanonu ikonografii polskich królów. Dostęp publiczności do takich zabytków z kolekcji PTPN-u jak szyszak z Giecza do lat 70. XIX wieku był w zasadzie niemożliwy. Przełomem w historii kolekcji PTPN-u było otwarcie nowej siedziby Towarzystwa w latach 80. oraz zmiana sytuacji prawnej jego zbiorów, od roku 1876 roku funkcjonujących jako odrębne, choć połączone strukturalnie z Towarzystwem, ☛ Muzeum im. Mielżyńskich. Podstawowe źródła i literatura „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, 1857-1927 (1–50) A. Wojtkowski, Historja Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Poznań 1928 Ars una species mille. 150 dzieł na 150-lecie Muzeum Narodowego w Poznaniu ze zbiorów Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, red. D. Suchocka, Poznań 2007 „Kronika Miasta Poznania” (numer: PTPN 1857-2017), 2017 (1) Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk a towarzystwa naukowe na ziemiach polskich w XIX i na początku XX wieku, red. W. Molik, A. Hinc, Poznań 2012 foto – Autorstwa Radomil talk – Praca własna, CC BY-SA Jak przystało na miasta, które w historii Polski odegrały znacząca rolę, również Poznań ma miejsce gromadzenia artefaktów związanych z historią zarówno miasta, jak również Polski. Tym miejscem jest Muzeum Narodowe. W przypadku Poznania obiekt taki jak Muzeum Narodowe zasługuje na szczególna pozycję. A jest to za sprawą tego, że pomimo polskich korzeni, nierozerwalnie związanych z historią powstania państwa polskiego, przez wiele lat miasto znajdowało się w rękach niemieckich i poddawane było szczególnie intensywnej germanizacji. Ponadto miasto było głównym ośrodkiem jedynego Polskiego zwycięskiego powstania, jakim było Powstanie Wielkopolskie z przełomu lat 1918-1919. 1. Historia powstania Muzeum Narodowego w Poznaniu sięga czasów zaboru pruskiego i związana jest rokiem 1857, kiedy to przy Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk powstały zaczątki późniejszego muzeum, jako Muzeum Starożytności Polskich i Słowiańskich w Wielkim Księstwie Poznańskim. 2. Kolejnym przyczynkiem do budowania w przyszłości muzeum, były działania władz niemieckich organizujących w Poznaniu różnego rodzaju placówki muzealne z najważniejszą z nich jaką było Muzeum Cesarza Fryderyka III. Było to ważne, ponieważ to muzeum otrzymało na swoją siedzibę budynek położony przy Placu Wolności. 3. W 1919 roku Poznań powrócił w granice nowego niepodległego państwa polskiego, a wraz z tym faktem zdecydowana większość dawnych niemieckich instytucji przeszła w ręce Polaków. 4. Budynek wraz z mieszczącym się w nim Muzeum Cesarza Fryderyka został zaadaptowany na potrzeby muzealnictwa polskiego i przemianowano go na Muzeum Wielkopolskie. 5. Podczas II wojny światowej i ponownemu wejściu Niemców do Poznania, przywrócono wielu placówkom dawne nazwy niemieckie. Wrócono także do nazwy Muzeum Cesarza Franciszka III. Część najcenniejszych zbiorów Niemcy wywieźli z Poznania, a tego czego im się nie udało, uległo zniszczeniu w czasie działań wojennych 1945 roku. Należy pamiętać, że Poznań został ogłoszony przez Hitlera twierdzą, mającą bronić się do samego końca. 6. Po wojnie, w roku 1950 Muzeum Wielkopolskie przemianowane zostało na Muzeum Narodowe w Poznaniu. 7. Muzeum Narodowe w Poznaniu posiada również swoje zamiejscowe oddziały między innymi w Gołuchowie, Rogalinie, Śmiełowie oraz placówki rozsiane na ternie miasta Poznania. 8. W początkach nowego tysiąclecia w zbiorach poznańskiego Muzeum Narodowego znajdowało się ponad 300 tysięcy obiektów. 9. Muzeum poza swoją zasadniczą rolą sprawuje także działania edukacyjne w ramach lekcji muzealnych, warsztatów i wielu różnych imprez stacjonarnych i tymczasowych. 10. Muzeum uczestniczy w cyklicznej ogólnopolskiej akcji, jaką jest „Noc Muzeów”, organizując w tym czasie wiele ciekawych przedsięwzięć. Kolekcja zegarów w zbiorach Muzeum Sztuk Użytkowych w Poznaniu Oddziale Muzeum Narodowego. Muzeum od dawna zbiera przyrządy do pomiaru czasu. Kryteria ich kolekcjonowania były jednak różne. Starano się zbierać zegary możliwie stare, zabiegano o zegary powstałe w polskich pracowniach, w pewnym okresie, kupując je odwoływano się głównie do ich walorów dekoracyjnych, niezbędnych przy urządzaniu zabytkowych wnętrz. Szereg zabytków pochodzi ze zbiorów Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk powstałych po 1858r. Stąd też kolekcja ta nie jest ani zbyt liczna ani też jednorodna. Część tych zbiorów jest stale eksponowana: w Poznaniu, w MSU w Zamku Królewskim, w Ratuszu (poznańskie) i w Pałacu w Rogalinie. Wśród niej znajduje się niewielka ilość zegarów słonecznych, przenośnych. Najstarszy z nich to zegar Paula Reinmanna z Norymbergi z 1608r. Jest on wykonany z kości słoniowej i posiada wiele wskazań, także barometrycznych. Inne zegarki typu norymberskiego wykonano w końcu XVIII w. i są one znacznie prostsze. Z tego też czasu pochodzą pozostałe wykonane w Augsburgu. Do rzadkości należy zegar pierścieniowy z Krakowa z 1698 r., niestety uszkodzony. Zegary mechaniczne pochodzą z czasów od końca XVI do XX w. W Muzeum Narodowym, poza kolekcją MSU, znajduje się jeden z najstarszych przenośnych zegarów polskich – mianowicie w Oddziale MNP - Muzeum Historii miasta Poznania w Ratuszu znajduje się cylindryczny zegar Eckhardta Stalla z Poznania, najprawdopodobniej z 1575 roku. W zbiorach Muzeum Sztuk Użytkowych najstarszym jest kwadratowy zegar zapewne augsburski z 1581 roku. Następne pochodzą już z początków XVII w. Wśród nich znajduje się zegar wieżyczkowy (z wymienionym mechanizmem), zegar „pasyjka” i mały londyński zegarek - pektoralik w srebrnej kopercie w kształcie muszelki. W zbiorach przechowywana jest też pewna ilość barokowych zegarów kaflowych, tak znanych wytwórni augsburskich i londyńskich jak i szeregu warsztatów śląskich i polskich. Znajduje się obok nich także zegar latarniowy z pocz. XVIII w., niestety bez tarczy. Z tej epoki posiadamy także mechanizmy kieszonkowe - wśród nich interesujący wrocławski zegarek Wagnera z pocz. XVIII w. z „wędrującymi godzinami”. Z większych zegarów posiadamy barokowe szafowe-podłogowe, głównie angielskie (jeden holenderski) i mniejsze - szafkowe - praski z kurantem dzwonkowym z ok. 1760 r. i Andrzeja Masłowskiego z Poznania z 1789 r. Ponadto Muzeum posiada także zegary ścienne-talerzowe tak poznańskie jak i gdańskie. W zbiorach muzealnych znalazł się również stojący precyzyjny zegar paryski z k. XVIII w. Roberta Robina z rusztowym, ciężkim wahadłem i mechanizmem wspomagającym. Do rzadkości w Polsce należy zegarek kieszonkowy Napoleona z jego inicjałem - typ ten znany jest jako dawany w prezencie przez parę cesarską. Posiadamy niewielką ilość zegarów kominkowych paryskich, z figurami i kilka zegarów kominkowych biedermeierowskich - portykowych, Żebrowskiego z Krakowa. W swoim czasie nabyto także kilka wyrobów znanych firm zegarmistrzowskich z Genewy - Czapka, Patka i Czapka, Patka i Patek-Philippe w większości zdobionych na kopertach rytowaną lub emaliowaną patriotyczną dekoracją. Z tego czasu posiadamy także większe zegary historyzujące. Wśród eksponatów pochodzących ze Sreber Funduszu Obrony Narodowej znalazły się zegarki kieszonkowe XIX/XX w - zegarek firmy Roskopf, nagrodowe z różnych okazji, a także robione na eksport do Rosji. Posiadamy też elektryczny zegar stojący „Bullclock” z Francji po 1920 r. Ponadto muzeum jest w posiadaniu „epactu” i „wiecznego kalendarza”. Mamy też niewielką biblioteczkę o tej tematyce. Część tych obiektów publikowana jest w: Joanna Eckhardt, Dzieje zegara, Poznań 1953; Zbiory Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Muzeum Narodowym w Poznaniu, Katalog wystawy, Poznań 1982; Wiesława Siedlecka, Polskie zegary, Wrocław 1988, Zygmunt Dolczewski, Renesansowy zegar poznański [w] Studia muzealne, zeszyt XV, Poznań 1992, s. 87-93; passim – Tempus fugit – mors venit. Wystawa starych zegarów ze zbiorów Muzeum Sztuk Użytkowych - Oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu, Chojnice 1997; passim - Poznański zegarmistrz, konstruktor, wynalazca i muzyk - Andrzej Masłowski(1767-1828) z Chojnic, Kronika m. Poznania, 1999, z. 4; Tempus tene. Zegary mechaniczne w Polsce - tradycja i współczesność, [katalog wystawy], Toruń 2000; Ornamenta Silesiae. Tysiąc lat rzemiosła artystycznego na Śląsku, [katalog wystawy], Wrocław 2000. Muzeum Sztuk Użytkowych w Poznaniu opracował: Zygmunt Dolczewski